همانطور که در مقاله های پیشین به طور مختصر در مورد مهره کاسه نمدی صحبت کردیم جا دارد که به طور گسترده تری در مورد این مهره و اهمیت آن توضیح دهیم.
مهره کاسه نمدی که بسیاری آن را با نام مهره قفلی می شناسند یکی از پرکاربردترین مهره های صنعتی است که شش گوش و گاها به صورت چهارگوش تولید و در بازار وجود دارد. مهره نمدی بخش مهمی از اتصالات صنعتی را دربرمی گیرد و معمولا در اتصالات آلن، پیچ های متری و پیچ شش گوش مورد استفاده قرار می گیرد. مهره کاسه نمدی شبیه مهره شش گوش است که از آچار بکس یا فرانسه برای اتصال به آنها استفاده می شود البته با این تفاوت که در بالای این مهره یک لبه منحنی که نگهدارنده یک واشر پلاستیکی است وجود دارد. این مهره تا سایز M72 تولید و در اتصالات و ماشین آلات صنعتی و هیدرولیکی دارای کاربرد و اهمیت بالایی می باشد. اصلی ترین کاربرد مهره کاسه نمدی در مکان هایی است که نصاب احتیاج به آبندی بی عیب و مکان هایی که دارای لرزش بسیار شدید هستند می باشد.
این مهره براساس استاندارد موجود DIN985 و در گریدهای آهنی، استنلس استیل، فولادی و … تولید شده و دارای دو بخش اصلی است. بخش اول که بخش فلزی است، بدنه و رزوه مهره کاسه نمدی را تشکیل می دهد و بخش دوم که بخش پلیمری است، شبیه یک واشر تخت با قطر داخلی برابر با سایز مهره بوده و به صورت ثابت در داخل لبه بیرونی جای گرفته است.
معتبرترین و بهترین نوع استاندارد مهره کاسه نمدی عبارتند از :
استاندارد iso 7040
استاندارد uni 7473
استاندارد DIN 985
استاندارد EN 10511
استاندارد DIN 982
استاندارد DIN آلمان
مزایای کاربرد مهره کاسه نمدی
بیشتر ماشین آلات صنعتی بصورت دینامیک عمل میکنند و یا اینکه دارای یک یا چند بخش دینامیک هستند و حرکت این ماشین آلات معمولا دارای ارتعاشاتی است که به اتصالات ماشین آلات و پیچ و مهره ها وارد شده و یکی از دلایل اصلی باز شدن اتصالات ماشین آلات همین ارتعاشات می باشد. حال ما برای جلوگیری از باز شدن این اتصالات از واشرهای فنری و یا واشرهای قفلی و … استفاده می کنیم.
مهره کاسه نمدی خشکه کلاس8
مهره کاسه نمدی استیل A2
مهره کاسه نمدی استنلس استیل A4
محدودیت های مهره کاسه نمدی
یکی از دلایل اصلی اهمیت و کاربرد مهره کاسه نمدی قفل کردن اتصال مهره بر روی پیچ در ماشین آلات صنعتی است، همچنین وجود قابلیت های درزبندی مهره کاسه نمدی، باعث شده این مهره در صنایع کاربرد گستردهای پیدا کند.
از موارد کاربردی مهره های کاسه نمدی عبارتند از:
- سیستم های تغذیه و سوخت رسانی
- اتصالات شیرهای هیدرولیکی
- اتصالات پمپ های هیدرولیکی
- ماشین آلات صنعتی با ارتعاشات بالا
باتوجه به کاربردهای بالایی که این مهره دارد لازم به ذکر است که دارای محدودیت هایی نیز در اتصالات می باشد. بخش عمده این محدودیتها عبارتند از محدودیت های دمایی، زیرا واشرهای تخت پلیمری به کار گرفته شده در این مهره در داخل محفظه بالایی از جنس پلاستیک می باشند. از مهره های کاسه نمدی اغلب در شرایط کاری با دمای بسیار بالا 120 درجه سانتی گراد استفاده می شود. شایان ذکر است که دمای ذوب و تغییر فرم دائمی این واشرهای پلیمری در محدوده 180 تا 200 درجه سانتی گراد می باشد در حالی که دمای تعریف شده برای عملکرد مناسب مهره کاسه نمدی 120 درجه سانتی گراد تعریف شده است.
گریدهای فولادی مهره کاسه نمدی
مهره کاسه نمدی از آلیاژهای مختلفی تولید می شود که دارای درصد بالایی از فلز آهنی و درصد پایینی فسفر، گوگرد، کربن و سایر عناصر غیرفلزی می باشند. با توجه به قیمت پایین آهن و دردسترس بودن آن نسبت به سایر فلزات و قابلیت های تغییر مشخصات مکانیکی ترکیبات فولاد با درصد کربن، این آلیاژ در تولید انواع پیچ و مهره ها از جمله مهره کاسه نمدی بسیار بالا است. از این رو ما از آلیاژهای مختلف آهنی و فولادی با خواص مکانیکی مختلفی در تولید مهره های کاسه نمدی بهره می جوییم.
کلاس های 4 و 5 پایین ترین کلاس های موجود در مهره های کاسه نمدی هستند که دارای مقاومت کششی پایین می باشند و تنها به صورت دنده درشت تولید و عرضه می شوند. این دو کلاس دارای تنسایل حداکثر 500 مگا پاسکال است. این دو گرید پایین مهره کاسه نمدی تنها به صورت آبکاری شده گالوانیزه سرد آن هم به رنگ نقره ای براق تولید و مورد استفاده قرار میگیرند.
از پرکاربردترین گریدهای مهرههای کاسه نمدی فولادی میتوان به کلاس فولادی خشکه 8 اشاره کرد که از آلیاژهای پرکربن فولاد تولید و پس از طی فرآیند سخت کاری حرارتی آماده استفاده می باشد. این کلاس از مهره های کاسه نمدی بر روی انواع پیچ های شش گوش خشکه، پیچ های متری خشکه، پیچ آلن خشکه و … اتصال پیدا کرده و به صورت گالوانیزه سرد و گرم آبکاری و هم به صورت زاج کاری شده آن هم به رنگ مشکی مات در بازار پیدا می شود.